Monday, August 18, 2008

אַ פּאַראָדיע פֿון אַ קבלה־רעטעניש

סעמי האָט געשפּירט, ווי ער הייבט אָן קײַכן. ער האָט אַסטמאַ, און זי ווערט אַלע מאָל אויפֿגערייצט פֿון ניט־פֿאָרויסגעזעענע געשעענישן. דאָס גילט ווי אַזאַ, דאַכט זיך אים.

„וווּהין נעמט איר מיך?“ האָט ער אַרויסגעשטאַמלט, ניט וויסנדיק וווּ געפֿינען זיך איצט הימל און ערד, אַזוי צעטרייסלט איז אַלץ. וווּ איז דאָס מיידל וואָס ער זוכט? ווי קומט עס אַז ער ווערט געשלעפּט פֿון צוויי ייִדן מיט וועמען ער האָט נאָר וואָס מיטגעדאַוונט?

די צוויי ייִדן האָבן דערווײַלע ניט געענטפֿערט. זיי האָבן אים ווײַטער אַרײַנגעשטופּט דורך אַ מעטאַלענער טיר אויף וואָס איז געהאַנגען אַ פֿאַרזשאַווערט, גרויסקייטלדיק ריגל.

זיי האָבן זיך געפֿונען אין אַ גרויסן בית־מדרש. ספֿרים־שאַנקען זײַנען געשטאַנען לענג אויס די ווענט, און יעדער אָרט איז געווען פֿאַרנומען דורך אַ שאָקלנדיקן קאָפּ. דער ריח פֿון שלעכטער קאַווע איז געהאַנגען אין דער לופֿט, זיך קאָנקורירנדיק מיט דער פֿריילעכער, אַלץ־אַרומנעמיקער זשומערײַ פֿון לעבעדיקן תּורה־לערנען. סעמין האָט זיך פֿאַרוואָלט אָפּשטעלן, צוריק צום געוויינטלעכן שטייגער, אויפֿמישן אַ ספֿר און אויפֿשפּאַלטן אַ נײַעם פֿענצטער אין דער תּורהדיקער וועלט. מע האָט אים אָבער ווײַטער געשטופּט, ס´איז אים ניט געווען קלאָר פֿאַר וואָס – ער וואָלט גערן געאַנגען וווּ נאָר מע הייס, ווײַל ער האָט צו שטאַרק מורא ער זאָל זיך אַקעגנשטעלן אַ באַפֿעל.

די לערנערס האָבן קוים אַרויפֿגעקוקט פֿון זייערע ערטער. אַ פּאָר האָבן דאַכט זיך דערקענט די צוויי באַלגייטערס זײַנע, און געהויבן אַ האַנט צו געבן שלום. „וואָס הערט זיך?“ האָט איינער אויסגעשריגן. „נו־נו,“ האָט געמאַכט מיט די אַקסלען דער דאַרער ייִד, און זיי זײַנען ווײַטער געגאַנגען. בײַם עק פֿון גרויסן זאַל האָט זיך געפֿונען אַ צווייטע טיר, דאָס מאָל אַן אָראַנזשענס, וואָס איז געווען אויף אַ קאָמבינאַציע־שלאָס.

זיי זײַנען ווײַטער אַרײַן אין אַ צווייטן צימער, וווּ אַן אַלטער ייִד מיט אַ גרויסער שואַרצער יאַרמולקע (זײַן קאַפּעליוש איז געלעגן לעבן אים אויפֿן טיש) איז געזעסן אַ געבויגענער איבער עפּעס וואָס סעמי האָט ניט אַרויסגעזען. ווען זיי זײַנען אָבער צוגעגאַנגען זאַלבעדריט, האָט ער באַמערקט אַז ס´איז אַזאַ ווײַטער פּראָשעק, וואָס דער ייִד מישט מיט אַן אַנדער מין פּראָשעק און לייגט אַרײַן דעם פּועל־יוצא דערפֿון אין אַזאַ מין פּילכל.

סעמי האָט געלאָזט דאָס מויל אויפֿהענגען. סאַראַ חילול־השם! מע ווייסט ניט ווער ער איז, עפּעס אַ דרויסנדיקער ייִד, ניט פֿון דער גאָר פֿרומער קהילה, און זע נאָר – מע הערט ניט אויף צוזאַמענצופּאַקן אומלעגגאַלע דראָגס אַפֿילו גלײַך פֿאַר אים אין די אויגן, אָן קיין סלח לנו מחל לנו! ער איז געשטאַנען און געגאַפֿט. נאָר איידער די צוויי בגוואַלד־באַגלייטערס האָבן אים ווײַטער אַוועקגעשלעפּט דורכן צימער צו אַ צווייטן אומבאַקאַנטן אָרט, האָט דער אַלטער ייִד פּלוצעם אַרויפֿגעקוקט. געזען אַז דער בחור קען זיך ניט אָפּקוקן, האָט ער זיך הויך צעלאַכט, און פֿריילעך געשריגן מיט אַ צעריסענעם, צעקרעכצטן קול:

„וואָס זעסטו, בחורל? ביסט גרייט צו שרײַען גוואַלד איבער אַ פּעקל פּשוטע ווײַטאַמינס?“

סעמי האָט ניט געקענט אויסטראַכטן אַן אָפּרוף. יעדער – דאָס הייסט דער אַלטער ייִד און די צוויי נײַע „חבֿרים“ זײַנע – האָט זיך הויך צעכאָרכלט. „מסתּמא האָט דער קליינער צדיק געמיינט, אַז מיר פֿאַרקויפֿן דראָגס!“

סעמי האָט זיך פֿאַרשעמט. חושד זײַן בכשרים איז דאָך אַ שווערער ענין! שפּעטער וועט ער צוריקקומען צום אַלטן ייִד און פֿאַרענטפֿערן זיך.

ווײַטער זײַנען זיי אַרײַן אַזש אין אַ דריטן צימער, וווּ די ווענט האָבן געבלישטשט מיט נײַעם פֿאַרב און נײַע קאָמפּיוטערס זײַנען געלעגן אויף לאַנגע טישן. יונגע בחורים און מיידלעך זײַנען געזעסן, און האָבן זיך אויסגעדרייט פֿון זייער שמועס אים אָנצוקוקן. ווידער האָט סעמי ניט געהאַט קיין אַנונג, וואָס ער זאָל יאָ אָדער ניט זאָגן.

„לאָמיר גיין ערגעץ ביחידות, מיר זאָלן רעדן פּריוואַט,“ מאַכט דער גראָבער. און דערנאָך, שוין ווי אין אַ פּאַראָדיע פֿון אַ קבלה־רעטעניש, זײַנען זיי אַרײַן אַזש אין אַ פֿינפֿטן צימער, דאָס מאָל אַ שמאָלן אַלקערל מיט אַן איין און איינציקן לעמפּל, באָמבלנדיק אַן אומבאַהאָלפֿנס פֿון דער סטעליע, וואָס האָט קוים באַלויכטן דעם שמוציקן פֿערטל־אָפֿיס.